به همت گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم نشست «کارگروه جایگاه زنان در مهندسی» در تالار اجتماعات فرهنگستان علوم مورخ پنجشنبه 98/6/14 برگزار شد. در این جلسه که برخی از اعضای گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم، اساتید دانشگاه ها و مشاوران و نمایندگان امور بانوان سازمان های مختلف حضور داشتند، ابتدا خانم دکتر طاهره کاغذچی عضو وابسته فرهنگستان علوم و مسئول کارگروه «جایگاه زنان در علوم مهندسی» که ریاست نشست را برعهده داشت سخنان خود را ایراد کرد.چکیده این سخنرانی به قرار زیر است:

فرهنگستان علوم حدود 30 سال پیش فعالیت خود را با تعداد کمی از استادان دانشگاه شروع کرد. فرهنگستان نهادی است زیر مجموعه ریاست جمهوری. توسعه علم و فناوری، تقویت روحیه پژوهش، بررسی وضع علم، تکنولوژی، آموزش و پژوهش در ایران و شناخت جایگاه بین المللی آن جزء اهداف فرهنگستان بوده است. حدود 4 سال پیش که آقای دکتر عارف قبل از آقای دکتر سهراب پور ریاست گروه علوم مهندسی فرهنگستان را برعهده داشتند، به بنده مأموریت دادند به اتفاق بعضی از اساتید فعالیت خود را در زمینه امور زنان با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مراکز پژوهشی آغاز کنیم. اولین نکته ای که به نظرمان رسید این بود که وضعیت زنان را در گروه علوم مهندسی خودمان بررسی کنیم. با تعریف طرح پژوهشی «نقش زنان در علم و فناوری در ایران»  و تصویب آن در فرهنگستان علوم این طرح به اجرا درآمد و در مدت 18 ماه خاتمه یافت. برای اجرای این طرح از آمار سازمان های مختلف استفاده شد و نیز  با حمایت و موافقت رئیس گروه علوم مهندسی حدود 200 نامه به مراکز مختلف و سازمان های ذیربط ارسال گردید. نتایج طرح نشان داد که در رشته های علوم مهندسی دانشگاه ها حدود 25 درصد از صندلی ها توسط دختران اشغال شده است. زنان این رشته کمتر از مردان می توانند از بورس های تحصیلی استفاده کنند. اعضای هیأت علمی زن در دانشگاه ها حدود 11 درصد بود. توجه به دختران در زمینه  اشتغال در دانشگاه ها ضعیف بود ولی حضور زنان در پژوهشگاه ها مثبت و خوب بود. به طور کلی، اشتغال بانوان مهندس با مشکلات زیادی روبرو است که یکی از دلایل مهاجرت آنها به خارج از کشور شده است. در دانشگاه ها 6 درصد و در پژوهشگاه ها 16 درصد به مدیریت زنان اختصاص داشت. در فرهنگستان علوم فقط 4 درصد زن در گروه علوم مهندسی وجود دارد. خانم ها معمولاً در پست های مشاور و معاون و در کنار آقایان مطرح بوده اند. خوب است در نگرش ها تغییری ایجاد گردد، دفاتر مشاوران امور زنان در دانشگاه ها  می توانند در زمینه مشکلات زنان اطلاعات لازم را به مسئولین امر بازتاب دهند.

سرکار خانم دکتر سوسن باستانی از معاونت امور بانوان ریاست جمهوری مطالبی را بیان کردند. به نظر ایشان حضور زنان در حوزه آموزش و بهداشت مناسب تر است اما در حوزه سیاست و اقتصاد کم است. تصمیم گیری ها در شوراهای عالی کشور و سطوح بالای مدیریتی یک مقدار مردانه است. ایشان افزودند، ما زنان توانمندی در کشور داریم ولی چرا آمارها حضور زنان ما را حتی نسبت به کشورهای منطقه کم نشان می دهند؟ به نظر خانم دکتر باستانی، ما با موانعی مواجهیم که باید ببینیم مشکل کجاست. ایشان در ادامه اظهار کردند شاید اگر به مصوبه و ابلاغیه عدالت جنسی توجه کنیم دریابیم که براساس آن کار را چگونه آغاز کنیم. به همین منظور در اول دولت دوازدهم مصوب شد که 30 درصد از پست های عالی کشور با توجه به شایستگی ها در اختیار زنان قرار گیرد.

در ادامه جلسه تعدادی از حاضران به بیان دیدگاه های خود پیرامون موضوع نشست پرداختند که اهم موارد مطروحه به قرار زیر است:

-              یکی از مشکلات دختران عدم خودباوری آنان است. آنها فرصت مدیریت را نداشته اند تا در این مورد تجربه ای به دست آورند وگرنه ما زنان توانمند بسیاری داریم.

-              از دیگر مشکلات نبود آمار دقیق از مراکز مختلف و مشارکت نکردن سازمان ها است.

-              در بسیاری از کشورها قبل از اینکه قانونی تصویب شود، فرهنگستان باید نظر دهد. در وزارتخانه های ما این علاقه مندی وجود دارد که فرهنگستان را در کنار خود ببینند زیرا اعضای فرهنگستان تجربیات بسیاری را در زمینه تخصصی خود دارند. بنابراین، فرهنگستان علوم باید در تصمیم سازی دخالت داشته باشد.

-              باید از امکانات خوبی که برای فعالیت زنان در معاونت امور بانوان در مراکز دانشگاهی و ریاست جمهوری ایجاد شده است استفاده کنیم.

-              باید استانداردی را درست کرد که در مراکز مختلف چند درصد خانم و چند درصد آقا حضور داشته باشند.

-              بسیاری از مشکلات مربوط به آموزش و پرورش و دانشگاه است. باید از مدرسه تا زندگی اجتماعی، که دانشگاه هم در میان آن است یک پیوستار تعیین کنیم.

-              مناسب است که یک سند راهبردی مانند سند راهبردی توسعه مشارکت زنان و تحکیم خانواده که در وزارت نفت نوشته شد، مورد نظر قرار گیرد.

-              توجه به زنان روستایی مخصوصاً فارغ التحصیلانی که برای فعالیت به روستاهای خود برمی گردند بسیار مهم است

-              باید تجربیات موفق ما در دانشگاهها و مراکزی که بودیم جمع آوری شود

-           شایسته است دفتری در فرهنگستان علوم برای این منظور ایجاد شده  و با ایجاد چند هدف مشخص، مشاور امور بانوان دانشگاه ها، نماینده ای از دفتر امور بانوان ریاست جمهوری، وزراتخانه ها،  و سایر ارگان های ذیربط و علاقمند، هرچند هفته یکبار در کنارهم در جلسات هم اندیشی بتوانند مشکلات پیش روی زنان را بررسی و در انعکاس آن به مسئولین اقدام نمایند.

روابط عمومی فرهنگستان علوم