رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نقش محوری دانشمندان و مهندسان در پیشرفت کشور، از آمادگی این نهاد علمی برای همکاری با دولت در جهت رفع چالش‌های کلان کشور به ویژه در حوزه‌های انرژی و آب خبر داد.

به گزارش روابط عمومی فرهنگستان علوم، دکتر محمدرضا مخبردزفولی در مراسم تجلیل از مهندسان برجسته که در فرهنگستان علوم برگزار شد، با بیان اینکه فرهنگستان علوم در صدد است با همفکری روسای گروه‌ها و اعضای برجسته، اقدامات سازنده‌ای را در راستای کمک به پیشرفت کشور انجام دهد، اظهار داشت: باید کار‌هایی انجام دهیم که کمک ملموسی به پیشرفت کشور بکند. اثر جمعی اقدامات فرهنگستان علوم بسیار متفاوت‌تر از آثار فردی است که هر یک از ما در زمینه‌های علمی مختلف می‌توانیم داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه فرهنگستان علوم از حدود یک سال و نیم گذشته به این فکر افتاده است که با برگزیدن دو سه زمینه کلیدی، تصمیمات مهمی برای کمک به حل مشکلات کشور اتخاذ کند، افزود: اینجا مجموعه‌ای از نخبگان بالفعل حضور دارند؛ کسانی که سال‌ها تجربه دارند، کار علمی و تحقیقاتی انجام داده‌اند و حتی در صحنه‌های سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری کلان کشور نقش‌آفرینی داشته‌اند. حیف است که این مجموعه بزرگ باشد و همچنان به بحث‌های جزئی و کم‌اثر بپردازیم.

رئیس فرهنگستان علوم با اعلام اینکه از مدتی قبل چند موضوع با همفکری اعضای فرهنگستان علوم در اولویت قرار گرفته و از گروه‌ها و اعضا خواسته شده نسبت به آنها اظهار نظر کنند، گفت: بخش عمده‌ای از این موضوعات به گروه‌های مهندسی برمی‌گردد. برای مثال، ناترازی‌هایی که رئیس جمهور در جلسه مجمع عمومی به آن اشاره کردند و خواسته‌شان از فرهنگستان این بود که در زمینه ناترازی‌ها به دولت کمک کند.

دکتر مخبردزفولی با طرح سوالی مبنی بر اینکه چرا با وجود این همه مهندسان درجه یک در کشور، همچنان مشکل انرژی داریم، به موضوع ناترازی انرژی به عنوان یکی از چالش‌های اصلی کشور اشاره کرد و گفت: سخن ما فرهنگستانی‌ها با سیاستمداران این بود که شما سیاستمداران باید بخواهید که دانشمندان وارد صحنه شوند و کمک دهند.

وی با اشاره به اعلام آمادگی رئیس‌جمهور برای همکاری با فرهنگستان علوم در این زمینه، افزود: آقای دکتر پزشکیان همواره اعلام آمادگی کردند تعدادی زمینه را بپذیرید و فرهنگستان در آن زمینه ها کمک جدی به دولت بدهد.

رئیس فرهنگستان علوم، ناترازی انرژی و مسئله آب را دو موضوع مهمی دانست که فرهنگستان علوم می‌تواند در حل آنها نقش‌آفرینی کند، تصریح کرد: کمبود شدید برق در بخش‌های خانگی و صنعت مشهود است و اگر قرار باشد تولید هم رو به جلو برود، این انرژی نقش یک سوخت جدی برای تولید ایفا می‌کند.

دکتر مخبردزفولی با تاکید بر ظرفیت بالای انرژی خورشیدی در ایران به عنوان کشوری آفتابی و با بیان اینکه ظرفیت دانشی بزرگی در کشور وجود دارد و مجموعه عظیمی از دانشمندان در فرهنگستان علوم حضور دارند، افزود: فرهنگستان علوم می‌تواند در زمینه انرژی خورشیدی کمک جدی به دولت بدهد، به شرط اینکه دولتمردان هم بپذیرند و خوشبختانه آقای دکتر پزشکیان و همراهان ایشان به بحث انرژی‌های پاک و انرژی خورشیدی مصرند.

رئیس فرهنگستان علوم در ادامه سخنان خود به مسئله آب به عنوان دومین چالش مهم کشور اشاره کرد و گفت: «مسئله آب در کشور برای خیلی حیاتی است. نظریه‌های مختلفی هم مطرح می‌شود و در فرهنگستان هم چند سالی است دوستانمان در این زمینه فکر می‌کنند. اما مسئله آب را با پاک کردن صورت مسئله نمی‌توانیم حل کنیم.»

وی با انتقاد از برخی دیدگاه‌ها مبنی بر تعطیلی کشاورزی به دلیل کمبود آب، افزود: بعضی‌ها می‌گویند کشاورزی نکنیم!۸۰ میلیارد آب برای کشاورزی مصرف می شود که قطعا می‌تواند به ۴۰ میلیارد برسد و دانشمندان می توانند برای این امر برنامه ریزی کنند البته سیاستمداران باید بپذیرند.

دکتر مخبردزفولی با اشاره به موفقیت روش‌های نوین آبیاری زیرسطحی در برخی نقاط کشور از جمله خوزستان و قزوین، تصریح کرد: می‌شود به نظر من خیلی از روش‌های جدید علمی که استفاده از فناوری‌های پیشرفته را هم در دستور کار خودش دارد، کشاورزی را به صرفه کرد، نه کشاورزی را تعطیل کرد. ما با کمبود آب بتوانیم کشاورزی را بهره‌ور وبهینه  بکنیم.

وی با تاکید بر اینکه مهندسی ایرانی می‌تواند کمک شایانی به اداره کشور کند، پیام اصلی مراسم تجلیل از مهندسان برجسته را لزوم بهره‌گیری از ظرفیت علمی کشور در حل مسائل کلان دانست و گفت: باید بدانیم این تجلیل برای هدف بزرگی که ایران پیشرفته است، باید به کار گرفته شود. می‌دانم که موانعی وجود دارد اما با وجود این موانع هم می توانیم مسیر را باز کنیم. 

دکتر مخبردزفولی با بیان اینکه مسائل حوزه حمل و نقل و محیط زیست نیز از جمله موضوعات مهمی است که فرهنگستان علوم می‌تواند به آنها بپردازد، به اهمیت رویکرد کل‌نگرانه در علوم اشاره کرد و گفت: در قرون اولیه دانشمندان ایرانی نظیر ابن‌سینا و خواجه نصیرالدین طوسی در حوزه‌های مختلف علمی صاحب‌نظر بودند، یک دلیل هم دارد، من فکر می‌کنم راجع به روش‌های آموزشی و پژوهشی‌مان هم می‌شود دانشمندانمان بنشینند یک بازنگری بکنند. یک نگاه کل‌نگرانه به علوم داشتند. یعنی می‌شود شما مهندس باشید پزشک هم باشید، فیلسوف هم باشید.

رئیس فرهنگستان علوم با اذعان به اینکه تخصصی شدن علوم در دنیای امروز ممکن است چنین رویکردی را دشوار سازد، خاطرنشان کرد: ممکن است بگویند اینقدر علوم تخصصی شده و فوق تخصصی شده، چنین امکانی فراهم نیست. در بعضی از رشته‌های مهندسی در بعضی از کشور‌های دیگر در کنار مهندسی، فلسفه گذاشتند. روش تک‌نظری و تک‌نگاری علوم و تخصصی شدن خیلی عمیق است اما کل‌نگری در علوم، نظرگاه افراد را تغییر می‌دهد، نگاهشان را به دنیا و آینده دنیا تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید لازم باشد، دانشمندانی با رویکرد کل‌نگرانه تربیت کنیم.

وی ضمن تشکر از دکتر سهراب‌پور و گروه مهندسی فرهنگستان علوم به خاطر برگزاری این مراسم، ابراز امیدواری کرد که توجه به نخبگان و دانشمندان کشور بازتاب بیرونی بیشتری پیدا کند و جامعه قدر دانشمندان را بهتر و دقیق‌تر درک کند.