تصحیح استاد دکتر محمدعلی موحد مولوی شناس برجسته و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی از مثنوی معنوی با حضور چهرههایی چون دکتر رضا داوری اردکانی، دکتر فتحالله مجتبائی، علی معلم دامغانی، بهاءالدین خرمشاهی، هوشنگ مرادی کرمانی، دکتر مهدی محقق و ... رونمایی شد.
به گزارش خبرنگار مهر، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، امروز میزبان برنامهای بود که در آن با حضور جمع زیادی از بزرگان زبان و ادبیات فارسی، از تصحیح استاد محمدعلی موحد، از چهرههای مطرح مولویپژوهی و عضو پیوسته این فرهنگستان، رونمایی شد.
جدای از رضا داوری اردکانی و علی معلم دامغانی، روسای فرهنگستانهای علوم و هنر جمهوری اسلامی ایران، چهرههای مطرح دیگری هم در تالار الغدیر فرهنگستان ها، محل برگزاری این مراسم حضور داشتند که از آن جمله میتوان به بهاءالدین خرمشاهی، هوشنگ مرادی کرمانی، بدرالزمان قریب، فتحالله مجتبایی، اسماعیل سعادت، محمد دبیرمقدم، حسین نمازی، محمدرضا نصیری، محمود عابدی، موسی اسوار، محمدسرور مولایی، عبدالکریم جربزهدار، حسن انوری، حجتالله ایوبی، ژاله آموزگار، پیروز سیار، مهدی محقق، ابوذر ابراهیمی ترکمان، محمد سالارنسب، آبتین گلکار و ... اشاره کرد.
البته غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی که قرار بود دیشب از سفر چابهار، به تهران برگردد تا به عنوان میزبان اصلی در این مراسم حضور پیدا کند، به دلیل تاخیری که در پروازش به وجود آمده بود، از غایبان این برنامه بود و به گفته محمد دبیر مقدم، معاون وی در فرهنگستان، حداد عادل که در ساعات برگزاری مراسم رونمایی از این اثر، در فرودگاه بوده، ضمن اظهار تاسف عمیق از این اتفاق غیرمنتظره، از حاضران در مجلس هم، به جهت غیبتش در این مراسم، عذرخواهی کرده است.
در این مراسم و پس از سخنرانی مبسوط استاد محمدعلی موحد در باب تصحیحی که از مثنوی معنوی انجام داده است، و همچنین صحبتهای فتحالله مجتبایی در خصوص محقق شدن آرزوی زندهیاد مجتبی مینوی مبنی بر انتشار تصحیحی انتقادی از کتاب مثنوی معنوی و نیز نکاتی که مهدی سالارنسب درباره این تصحیح و اهمیت انجام و انتشار آن، کتاب یادشده رونمایی شد.
این تصحیح بر اساس ۱۱ نسخه صورت گرفته است که ۸ تا ۹ مورد آن، نسخههایی هستند که طی ۳۰ سال پس از وفات مولانا یعنی تا آخر قرن هفتم هجری کتابت شدهاند. موحد در این کار، خود را مقید به نسخ قرنی که مثنوی در آن سروده شده دانسته و پا از آن فراتر ننهاده است چراکه کلیه تحریفات و دستبردها به متن مثنوی نیز، پس از آن روی داده است.
این اثر با مقدمهای مبسوط همراه است و موحد در آن، به ملاحظات کلی در باب تصحیح مثنوی و شیوه کار خود در تصحیح جدید مثنوی اشاره میکند؛ ملاحظاتی چون عوامل موثر در تحریفات مثنوی، مثنوی به عنوان نمونه ادبیات مهاجرت، زبان ویژه مولانا و تاثیرپذیری آن از محیط پیرامون.
موحد در این تصحیح که از سوی انتشارات هرمس زیر چاپ رفته است، با این نظر نیکلسون، فروزانفر، مینوی و گلپینارلی که معتقد بودند مثنوی در سالهای آخر زندگی مولانا دائما در معرض تجدیدنظر و اصلاح و بازسازی بوده و دگرسانیهای ضبطشده در نسخههایی را که در پانزده سال اول بعد از درگذشت مولانا کتابت شدهاند، حاصل و نتیجه این بازخوانیهای مکرر میدانستند، اتفاق نظر دارد.
استاد موحد خواسته متنی پیراسته و قابلفهم و درخور اعتماد برای مخاطبان و علاقهمندان مثنوی فراهم کند که هم خوانندگان عادی از آن بهره ببرند و هم اهل تحقیق و نقد علمی به آن استناد کنند؛ جلد اول این اثر در هزار صفحه شامل مقدمه استاد موحد در ۱۲۰ صفحه و نیز دفتر اول، دوم و سوم مثنوی و جلد دوم نیز شامل سه دفتر بعدی (چهار، پنج و شش) به انضمام کشف الابیات است و حجم جلد دوم هم ۱۰۰۰ صفحه است. هر دو جلد این کتاب در قطع وزیری و با کاغذ کرم رنگ خفیف و با صحافی گالینگور زیر چاپ رفته است.
یکی از ویژگیهای تصحیح دکتر محمدعلی موحد این است که با نسخههای کامل و یا ناتمامی که تا ۱۵ سال پس از فوت مولانا، کتابت و تاکنون شناخته شدهاند؛ مثل نسخه قونیه و نسخه قاهره و... کار تصحیح را با ذکر تمام نسخه بدلها به انجام رسانده است.
چندی پیش دکتر غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز با ابراز امیدواری نسبت به انتشار تصحیح دکتر موحد از «مثنوی معنوی» گفته بود: «این کتاب نود سال بعد از تصحیح نیکلسون منتشر میشود و ادامه دهنده راهی است که نیکلسون در سالهای قبل آن را پیموده است. این اثر نتیجه سالها تلاش و کوشش محمدعلی موحد در حوزه مولاناپژوهی است و به محض انتشار، مراسمی در خور برای رونمایی از آن توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی، برگزار خواهد شد».
محمدعلی موحد از چهرههای مطرح مولویپژوهی در ایران است. به قلم این پژوهشگر آثار متعددی مربوط به مولانا و شمس و شاگردان این شاعر و اندیشمند بزرگ ایرانی منتشر شده است. از آن جمله میتوان به کتاب «رساله در مناقب پروردگار» اثر فریدون بن احمد سپهسالار اشاره کرد. این اثر با تصحیح و توضیح محمدعلی موحد و صمد موحد از سوی نشر کارنامه به چاپ رسیده است.
Report