در آیین اعطای هشتمین‌ جایزه علمی شادروان دکتر علیمحمد کاردان از بیش از پنجاه سال خدمت علمی آقای دکتر غلامعباس توسلی عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و استاد برجسته جامعه شناسی کشور تقدیر شد و در پایان به چهار رساله برگزیده دکتری رشته روان شناسی دانشگاه های کشور جایره علمی دکتر کاردان اعطا شد.

در این آیین که با حضور آقایان دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، دکتر علی اکبر صالحی معاون رییس جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی ایران، دکتر احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران و جمعی از شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور برگزار شد، ابتدا آقای دکتر غلامعلی افروز دبیر جایزه علمی دکتر کاردان در سخنانی شخصیت دکتر کاردان را بی‌نظیر و منطق و عقلانیت ایشان را فوق‌العاده خواند. ایشان در ادامه اظهار داشت که امسال به دبیرخانه جایزه علمی دکتر علیمحمد کاردان ۵۰ رساله دکتری روان شناسی رسید که چهار رساله از میان آنها برگزیده شد. در ادامه این آیین آقای مهندس محمد کاردان فرزند شادروان دکتر علیمحمد کاردان به در سخنانی به تشریح خدمات علمی آقای دکتر توسلی پرداخت و از تشریف فرمایی حاضران تشکر کرد.
سپس آقای دکتر قانعی‌راد استاد جامعه‌شناسی در سخنانی فعالیت‌های علمی دکتر توسلی را دارای کارنامه درخشان خواند و گفت: تقدیر از ایشان، تقدیر از خدمات ۵۰ ساله استاد جامعه‌شناسی فرهیخته‌ای است که اندیشه‌ای والا دارد. وی از دکتر توسلی سه تصویر ارائه کرد و گفت: تصویر اول این است که وی استاد، معلم و پژوهشگری است که برای دانشجویان باور به علم را ایجاد کرد و از دانشجویان خوب دفاع می‌کرد و با همه شاگردانش برخورد غیرسیاسی و غیرخطی داشت و تنها به ویژگی‌های علمی آنان توجه می‌کرد. دکتر قانعی راد اضافه کرد: دکتر توسلی شخصیت سیاسی بود که همیشه بین علم و سیاست تمایز قائل می‌شد. دکتر توسلی به عنوان یک استاد و معلم، دانشجویان و استادان برجسته‌ای را تربیت کرد که امروز در بخش‌های مهم مدیریتی و اجرایی کشور حضور دارند.
وی درباره تصویر دوم از دکتر توسلی گفت: او تاریخ جامعه‌شناسی پس از انقلاب ما است و تاریخ این رشته مدیون وی است و سرنوشت جامعه‌شناسی در غیاب ایشان به نظر من جور دیگری می‌بود. او مدافع این رشته بود و چانه‌زنی‌های متعدد او باعث شد که این رشته در کشور نهادینه شود. دکتر قانعی‌راد اضافه کرد: جامعه‌شناسی در بعد از انقلاب فرهنگی در نوک حمله قرار داشت و هنوز این رشته مورد بی‌لطفی قرار دارد ولی دکتر توسلی همیشه با صبر و حوصله‌ کار دفاع از جامعه‌شناسی را به عهده داشت که در بقیه رشته‌ها هم تأثیرگذار بود. وی گفت: ما یک جنگ علمی را در این رشته طی کردیم و هنوز هم ادامه دارد و از این نوع جامعه‌شناسی متین و بی‌ادعا که مناسب با نیازهای کشور هم بوده است، همیشه دکتر توسلی دفاع می کرد. این استاد دانشگاه تاکید کرد: دفاع از این رشته توسط دکتر توسلی که به دین و انقلاب اعتقاد داشت در بعد از انقلاب که برخی از استادان بی‌انگیزه شده بودند، در پویایی و رشد این رشته بسیار موثر بود و ایشان در مقابل تمامی هجمه‌ها ایستادگی کرد.
قانعی‌راد درباره تصویر سوم از استاد دکتر توسلی گفت: او یک استاد فرهیخته بود و فراتر از یک معلم و یک رشته به دانش نگاه فرهنگی داشته و دارد در صورتی که ما امروز شاهد چندپارگی در دانش هستیم. وی با اشاره به اینکه دانشمندان باید نگاه میان رشته‌ای را در دانشگاه‌ها توسعه دهند، افزود: ظرفیت تولید علم در کشور ما بالاست ولی ظرفیت فرهیختگی ما پایین است و این سخنان من برمبنای ۴۰ سال شاگردی دکتر توسلی است.
در ادامه این مراسم دکتر فرهنگ ارشاد استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دکتر توسلی را یک فرد واقع بین، هوشمند و خودآگاه خواند و گفت: او یک هدف معینی داشته و دارد و تمام تلاش‌هایش برای رسیدن به آن هدف است. وی با اشاره به این که دکتر توسلی در همه حال از موقعیت‌ جامعه شناسی دفاع می‌کرد، افزود: او همیشه با متانت و صبر و بدون تاثیرپذیری از اشاره‌های هیجانی کار خود را انجام می‌داد. به گفته وی دکتر توسلی به عنوان یک فعال اجتماعی بازتاسیس انجمن جامعه‌شناسی ایران را به عهده داشت ولی موقعیت و بینش سیاسی خود را در جامعه شناسی ایران اعمال نکرد.

در ادامه این مراسم حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر احمد احمدی رئیس سازمان سمت به بیان ویژگی‌های دکتر توسلی پرداخت و گفت: پیوند ما با دکتر توسلی از زمان بازگشایی دانشگاه‌ها آغاز شد و ایشان بدون این که ادعایی داشته باشند زحمات فراوانی کشیدند. وی افزود: دکتر توسلی بنیانگذار کتاب‌های دانشگاهی جدید بودند و سازمان سمت افزون بر ۱۹۰ جزوه در رشته‌های مختلف را که توسط وی و مرحوم دکتر علی محمد کاردان و چند نفر دیگر از استادان تهیه شده بود به کتاب‌های دانشگاهی تبدیل کرد. دکتر احمدی گفت: سازمان سمت افزون بر دو هزار و ۳۰۰ عنوان کتاب در ۴۰ میلیون نسخه در قالب کتاب‌های درسی و کتاب‌های مبنایی چاپ کرده که شامل کتاب‌های دکتر توسلی هم است و برخی از آنها به چاپ هفدهم و هجدهم نیز رسیده است. به گفته وی دکتر توسلی و دکتر کاردان در حرکت جدید دانشگاه‌ها نقش اساسی داشته و اگر امروز مشکلات سیاسی و اقتصادی هم باشد باید قبول کنیم یک تحولی در دانشگاه ما پدید آمده است. دکتر احمدی گفت: برای تدوین کتب در سازمان سمت دکتر کاردان و دکتر توسلی زحمات زیادی کشیدند و دکتر توسلی در ایجاد دگرگونی در دانشگاه‌‌ها و تهیه کتب جامعه شناسی جدید مخصوصاً جامعه‌شناسی دینی زحمات زیادی کشیدند.
آقای دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران آخرین سخنران این مراسم بود. ایشان در سخنان خود اظهار داشت: من ۶۰ سال با دکتر کاردان همدل و همکار بودم و از این که دکتر توسلی برای این جایزه انتخاب شده است، بسیار خوشحالم و این انتخاب، انتخاب درست و بجایی بوده است. ایشان افزود: کاری که دکتر توسلی کردند با دیگران تفاوت دارد. او به شقوق و شعبه‌های جامعه‌شناسی پرداخت و از علوم انسانی و علوم اجتماعی دفاع کرد و در تاریخ علوم اجتماعی نقش دکتر توسلی قابل انکار نیست.
رئیس فرهنگستان علوم درباره خدمات دکتر کاردان هم گفت: کاری که دکتر کاردان برای علوم انسانی کرد بی‌نظیر است. او استاد تعلیم و تربیت بود. در روان شناسی تربیتی و حتی در فلسفه اجتماعی کتاب‌های خوب ترجمه کرد.
دکتر داوری اردکانی در ادامه اظهار داشت: وی وقتی فرهنگ علمی نداشته باشیم علم هم به درد نمی‌خورد. دکتر کاردان فرهنگ علمی داشت و او ایران را می‌شناخت.
وی با اشاره به اینکه دکتر کاردان استاد تعلیم و تربیت بود و کار اصلی کشور هم تعلیم و تربیت است، گفت: بدون تعلیم و تربیت هیچ کاری در این کشور اصلاح نمی‌شود و گرچه به همه علوم باید توجه کرد اما تعلیم و تربیت نباید مورد بی‌مهری قرار بگیرد.
آقای دکتر داوری اردکانی یادآور شد: شأن معلم را حفظ کنیم و اینکه یک استاد به فکر رشته‌اش باشد این غنیمت است ما متأسفانه به علوم اجتماعی کم اعتنا و گاهی بی‌اعتنا هستیم، در صورتی که علوم اجتماعی اصل است، برای اینکه علوم اجتماعی می‌گوید جای علوم مختلف کجاست.
وی گفت: دکتر کاردان تا آخرین روزهای حیات‌شان که بیمار بودند از علم غافل نبودند و آقای دکتر توسلی هم به رغم بیماری همچنان فعال هستند و گرچه سن من از دکتر توسلی بیشتر است ولی از کتاب‌های او چیزهای زیادی یاد گرفتم.
در پایان این مراسم دکتر غلامعباس توسلی طی سخنانی کوتاه از برگزاری این مراسم تقدیر و تشکر کرد و گفت: نمی‌دانم با چه زبانی از این الطاف بزرگوارانه تشکر کنم و از همه تشکر می‌کنم و امیدوارم همه کسانی که در گذشته با من بودند هرگونه ناراحتی یا کدورتی بوده، من را ببخشند و از همه دوستانی که از راه دور و نزدیک آمدند تشکر می‌کنم و دست همه را می‌بوسم.
در پایان مراسم لوح تقدیر و هدایایی به استاد توسلی اعطا شد. همچنین اسامی برندگان هشتمین جایزه علمی دکتر علیمحمد کاردان به شرح زیر اعلام و جوایزی به آنان اهداء شد:

۱ـ دکتر حسین نادعلی دانشگاه تهران
۲ـ دکتر مهناز قیاسی دانشگاه الزهرا
۳ـ دکتر زهرا رحیمی دانشگاه تربیت مدرس
۴ـ دکتر منصوره فضیلتی دانشگاه تهران

روابط عمومی فرهنگستان علوم