شهرنشینی، پیشرفت فناوری ها و تغییر رفتار مصرفی مردم،و ریسک ناشی از فعالیت های روزمره انسانها چالش های زیادی را در کیفیت محیط ایجاد کرده است. ترکیب و رشد جمعیت و افزایش بهره برداری از منابع طبیعی تجدیدپذیر و تجدید ناپذیر بر اثر منفی در  کیفیت و سلامت محیط زیست افزوده است. این امر به ویژه هنگامی صادق است که با افزایش تقاضا برای غذا و سرپناه ، انرژی و منابع معدنی و اثرهای آنها بر سرمایه طبیعی محیط زیست زمین مورد بررسی قرار گیرد. شهر های بیشتری در مانه های کوهها که محل عبور گسلهای فعال لرزه زا هستند توسعه می یابند.  به بعضی از  مشکلات مهم توسعه ناپایدار از دید مخاطرات زمین در ایران می توان به این ترتیب یاد کرد :  انتخاب محل نامناسب برای سد لار در دهه 50 شمسی و سد گتوند در دهه هشتاد،  ناپایداری شیب در هنگام ساخت آزادراه قزوین-رشت، توسعه تهران در دامنه های خشک جنوب البرز در دهه 40 به بعد، خشک شدن دریاچه ارومیه بر اساس ساخت بزرگراه در میانه دریاچه، و ساخت سد های متعدد بر روی سرچشمه های رودخانه های تغذیه کننده دریاچه در دهه هفتاد به بعد، ...

در طول و یا پس از اجرای بسیاری از پروژه ها علیرغم پیامدهای منفی مانند تلفات و اموال تخریب شده، روند توسعه  روستاها، شهرها در نواحی نامناسب از نگاه محیط زیستی ادامه یافته است. تا قبل از دهه چهل شمسی مساله معرضیت و جمعیت، به عنوان مشکل اصلی ریسک های محیط زیستی مطرح نبود، ولی از دهه پنجاه با افزایش و تمرکز جمعیت مساله معرضیت نیز در ایران به مشکل محل در جهت افزایش ریسک تبدیل شد. به موازات افزایش جمعیت، پروژه های مهندسی جدید، به ویژه احداث مناطق مسکونی جدید، تونل ها، سدها، جاده ها و فعالیتهای معدنی و غیره، در واحدهای زمین شناسی پیچیده تر و چالش برانگیزتر انجام شد. آسیب ها و مخاطرات این پروژه های مهندسی و افزایش دانش و تجربه به تدریج در ادبیات علمی وارد شده و مخاطبان را به مخاطرات محیط زیستی ناشی از اجرای ناپایدار پروژه های مهندسی حساس کرد.

ساختمان سازی بخش مهمی از فعالیتهای مختلف در توسعه مسکونی، صنعتی یا تجاری را تشکیل میدهد. ساخت مسکن مهر و مسکن های ارزان قیمت، یک مدل غیر استاندارد و کم کیفیت یا بی کیفیت از توسعه شهرسازی و شهرک سازی در پیرامون شهر های ایران ایجاد کرده است. در بیتر محلها، چنین توسعه ای در نزدیکی یا داخل حریم پر مخاطره گسلهای فعال و با ریسک فزاینده زلزله صورت گرفته است. این روند فقط در توسعه ناپایدار مسکن ارزان قیمت متوقف نمانده بلکه به تدریج شامل ساخت ناپایدار ساختمانهای چند طبقه تجاری، بیمارستانها، مدارس، کارخانه های صنعتی، کارگاهها ، مراکز خرید، زمینهای بازی در جای نامناسب و با کیفیت نامناسب نیز شده است. با توسعه ناپایدار و عدم مدیریت مناسب محیط زیست، هرگونه تأسیساتی می تواند باعث آلودگی شدید شود. از سوی دیگر زیر ساخت غیر تاب آور جدیدتری نیز به کشور در مخاطره ای مانند زلزله افزوده می شود.

استفاده از مواد شیمیایی مختلف در حال افزایش است. در سراسر جهان، آلودگی خاک و آبهای زیرزمینی در شهرهای بزرگ مانند تهران بسیار شایع است و خطرات شدیدی را برای سلامت عمومی به دنبال دارد. برای حفاظت از سلامت انسان، هر سایت ساختمانی باید قبل از توسعه زیرساختی، از نظر خاک و آبهای زیرزمینی باید مورد بررسی قرار گیرد و همچنین وجود آلودگی هایی را که می تواند خطرات سلامتی را برای عموم ایجاد کند، ارزیابی شود. توسعه بدون برنامه شهرها، ریختن تصادفی مواد شیمیایی سمی یا شیوه های بی دقتی دفع زباله می تواند منجر به آلودگی زیر سطحی شود. ذخیره و توزیع فرآورده های نفتی یا نشت مخازن ذخیره در پمپ بنزین ها، ضایعات مایع پاک کننده های خشک، پالایشگاه های نفت و کارخانه های تولید یکی از منابع اصلی آلودگی زیر سطحی هستند. آلاینده های سرطانی رایج موجود در خاک و آبهای زیرزمینی موجب می شود تا افرادی که در محل آلوده یا نزدیک آن زندگی می کنند یا کار می کنند، مستقیماً در معرض خطر سلامتی قرار گیرند.

آلودگی سایت یک مشکل پیچیده است که می تواند برای مدت طولانی ادامه یابد. آلاینده های سمی می توانند از طریق خاک به آبهای زیرزمینی مهاجرت کرده و در سطح وسیعی پخش شوند. برای بازگرداندن محیط آلوده، دانشمندان و مهندسان تحقیقات آزمایشگاهی یا میدانی را انجام می دهند و امکان استفاده از منابع تجدیدپذیر یا بازیافت محصولات زباله در اصلاح محیط زیست را مطالعه می کنند. چنین مساله ای به ویژه در هنگامی که شهر تهران با کمبود شدید آب مواجه است و به ناچار تامین آب تهران با استفاده از استخراج آب از زیر زمین و سپس تصفیه آب، صورت میگیرد، در سالهای بعد بیشتر و پر رنگ تر خواهد شد.

از سوی دیگر برای تامین بخشی از آب شهر تهران مطالعه برای ساخت سد لار در دهه بیست شمسی آغاز شد. از همان دهه بیست، مرحوم استاد دکتر یداالله سحابی ، اولین استاد زمین شناسی دانشگاه تهران، محل ساخت سد را به سبب قرار گیری روی سازند آهکی کارستی لار نامناسب تشخیص داد و در خواست کرد این سد در این محل ساخته نشود. ساخت سد از سال 1353 تا 1359 در دره رودخانه لار در پای آتشفشان دماوند انجام شد. این سد واقع در شمال شرقی تهران با دسترسی به جاده هراز و فاصله 75 کیلومتری از تهران ، به عنوان یکی از منبع های اصلی تامین آب آشامیدنی پایتخت و همچنین تامین کننده آبیاری زمین های کشاورزی استان شمالی ایران ساخته شد.

دیوارهای دره رودخانه لار از سنگهای آهکی لار متعلق به دوران دوم زمین شناسی و سنگهای آتشفشانی کواترنر تشکیل شده است که بر روی آنها رسوبات ضخیم آبرفتی قرار گرفته است. قبل از ساخت سد ، چند فروچاله در منطقه مخزن مشاهده شد، اما پس از اتمام ساخت سد و آبگیری نیز فروچاله های جدید و بزرگتر ایجاد شد و نشتی آب از طریق چشمه های پایین دست از همان ابتدای دهه شصت و بلافاصله پس از آبگیری، مشاهده شد. با وجود اقدامات گسترده برای ترمیم مشکل محل ساخت شد، این مخزن هرگز بیش از 40 درصد از ظرفیت طراحی شده خود نتوانست آب خیره کند. اکنون در تابستان 1400،  حدود 80 سال از مطرح شدن این دره به عنوان محل ساخت سد، حدود 50 سال از ابتدای ساخت سد و 41 سال از زمان بهره برداری از آن می گذرد، ولی هنوز کوشش برای مهار نشتی آب مخزن سد ادامه دارد! مخزن سد لار در محدوده دریاچه ای قدیمی قرار دارد که در نتیجه انسداد دره رودخانه در اثر فوران آتشفشان دماوند در طول پلیستوسن (5 تا 2 میلیون سال قبل) شکل گرفته است. این دریاچه هزاران سال وجود داشته است، ایجاد مجاری کارستی عمیق در سنگ آهک زیر سنگهای آتشفشانی به سمت چشمه های پایین دست. با احداث مخزن لار، مجراهای کارستی گسترش یافت و نشتی هر چه بیشتر  خ داده و همچنان توسعه خواهد یافت.

سد گتوند علیا در خوزستان بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران ساخته شده است. محور سد با مکان یابی غلط در فاصله حدود 5 کیلومتری پائین دست کوه نمک عنبل انتخاب شد به نحوی که مخزن سد بعد از آبگیری، روی این توده نمکی-گچی قرار گرفت.: این سد، بلندترین سنگریزه ای ایران با هسته رسی است و بزرگترین مخزن را ایجاد کرده است که بر روی طولانی ترین و بزرگترین رودخانه کشور، کارون ساخته شده است. با غرقاب شدن کوه نمک عنبل و انحلال تدریجی آن علاوه بر شوری زیاد آب مخزن و در پایین دست، در طول حدود 300 کیلومتر جریان رودخانه شورتر شده کارون در دشت خوزستان تا هنگام ریختن به خلیج فارس، مسائلی از جمله نشست و لغزش زمین لایه های بسیار محلول در مخزن سد، را به پروژه تحمیل کرد. لغزش تدریجی و مداوم لایه های گچی-نمکی با گردش آب زیرزمینی از طریق حفره های های کارستی تبخیری و جریان یافتن در سامانه های شکستگی تشدید می شود. نشست و لغزش لایه های تبخیری گچساران آب مخزن سد، شوری رودخانه را مدام شورتر میکند.

ارزیابی، نظارت، محیطی سخت گیرانه از زمان طراحی پروژه و همچنین قبل از اتمام ساخت در هر پروژه الزامی است. حفظ و مدیریت محیط زیست در مهندسی اهمیت قابل توجهی دارد و اجرای راه حل ها مربوط به تعامل انسان با هوا، آب، خاک و آبهای زیرزمینی به کارشناسان ماهری نیاز دارد که دارای طیف وسیعی از دانش و تخصص هستند. مطالعه زمین – آب و خاک - آلوده، توسعه شهر به صورت تاب آور در برابر زلزله، مدیریت منابع آب همزمان با ارزیابی اثرها و مخاطرات زیست محیطی، از جمله کوشش ها برای توسعه پایدار زیرساخت ها است. قبل از هر چیز دولت باید برای توسعه "پایدار " در برنامه هفتم توسعه ایران، فکری اساسی نماید.