آقای دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران در هفتمین نشست انجمن آینده نگری ایران سخنرانی کرد. عنوان سخنرانی ایشان «فلسفه و آینده نگری» بود. در این نشست که در ساختمان مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان علوم برگزار شد، جمعی از اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان، مسئولان مرکز مطالعات فرهنگستان، رئیس و اعضای انجمن آینده نگری ایران و تعدادی از اعضای هیأت علمی دانشگاه ها، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اهالی رسانه حضور داشتند.

رئیس فرهنگستان علوم در سخنان خود با توضیح مقوله زمان در فلسفه، آینده‌نگری را به‌ عنوان دغدغه‌ای تازه‌ که در دوره جدید مطرح شده است، عنوان کرد و تأکید نمود که فهم زمان، مساله زمان در طول تاریخ تغییر کرده و بحث زمان متعلق به 500-400 سال اخیر است. ایشان در ادامه به نسبت زمان در قدیم و در دوره جدید اشاره کرد و گفت: در قدیم، زمان اجل است، شمشیر است، زندگی را قطع می‌کند. اما در دوره جدید زمان، زمان آدمی نیست. زمان تاریخ و پیشرفت و آینده است. برای متقدمان و گذشتگان، آینده یا آینده مقدر الهی بود یا تیره و تار و ظلمانی. برای گذشتگان، گذشته مهم بود. از عصر طلایی می‌گفتند و به گذشته نظر داشتند. برای دوره جدید، زمان، زمان آینده است. آینده پیشرفت علم و تکنولوژی و سعادت بشر است. ما امروز چون انس داریم با فکر جدید و با فکر جدید بار آمده‌ایم. تفکر ما متجدد است. ما زمان را همان‌طور که زمانه ما درک می‌کند، درک می‌کنیم. ما درباره زمان فکر نمی‌کنیم، گرچه این زمان با فکر پدید آمده است. رئیس فرهنگستان در فراز دیگری از سخنانش گفت: گذشتگان با آینده کاری نداشتند زیرا که آدمی مامور تغییر جهان نبود. با جهان زندگی می‌کردند. جامعه‌ها تغییر نمی‌کردند اگر تغییر می‌کردند، محسوس نبود و آدمیان مقهور چنین تغییری نبودند. در دوره جدید زمان معنای دیگری پیدا کرد و تلقی جدیدی از زمان پیدا شد؛ آغاز شد با تعریف آینده. رنسانس یک‌سره طراحی آینده است. در دوران رنسانس صدها اثر ادبی در زمینه خیالی و ناکجاآباد و شهر خیالی نوشته شده و غیر از این، داستان‌ها و رمان‌ها و نمایشنامه‌های بزرگ نوشته شده که طرح زندگی آینده ماموریت آینده بشر است. بشر جدید ماموریت دیگری دارد. چنانکه در گردش لیل و نهار زندگی نمی‌کند بلکه می‌خواهد گردش لیل و نهار را به دست بگیرد. آن‌طور که او اراده می‌کند و می‌خواهد. آینده‌نگری برای عصر جدید و زمان ماست.

پس از سخنان آقای دکتر داوری اردکانی تعدادی از حاضران پرسش هایی پیرامون موضوع جلسه مطرح کردند که رئیس فرهنگستان به پرسش ها پاسخ داد.

مشروح سخنان رئیس فرهنگستان در آینده نزدیک منتشر خواهد شد.

روابط عمومی فرهنگستان علوم