گفتار ذیل از آقای دکتر مهدی سهرابی عضو وابسته فرهنگستان علوم و رئیس «کارگروه استاندارد و اطمینان از کیفیت» گروه علوم مهندسی است که به مناسبت روز جهانی استاندارد تنظیم شده است:

«سازمان بین ‌المللی استاندارد از سال1970میلادی، چهاردهم اکتبر هر سال که مصادف با روز 22 مهرماه هجری شمسی است را به نام "روز جهانی استاندارد" تعیین و نامگذاری کرد.  همه ساله در این روز مراسم "روز جهانی استاندارد" در سطح جهان و ایران برگزار می شود. "استاندارد" در واقع یک سند ملي است که در آن نیازها، نکات راهنما و ویژگی ‌های لازم جهت "اطمینان از كيفيت" در توليد مواد، محصولات، وسایل، روش ­ها و ارائه خدمات با تکرارپذیری يكنواخت و برای کاري مناسب در سطح ملي و يا بين ­المللي به تصويب می­ رسد. ارتقا کيفيت زندگی، سلامت روح و جسم، حفاظت محیط‌ زیست و توسعه پايدار يک جامعه مترقی مديون داشتن فرهنگ غنی استاندارد و اطمینان از کیفیت، اعتقاد به کيفيت در سطح مسئولان و عموم مردم و داشتن استانداردهای ملی به ‌ویژه در آموزش و تجهیز نیروی انسانی، پژوهش و حفاظت محیط‌ زیست و اجرای مؤثر آنها در سطح یک کشور است. استاندارد و استاندارد کردن، از پایه‏ های استوار علم و فناوری است که در پیشرفت صنعت و اقتصاد نقش بسزایى دارد. استاندارد عبارت از نظمی مبتنی بر نتایج ثابت علوم، فنون و تجارب بشری است که به‏ صورت قواعد، مقررات و نظام‏ هایى به‏ منظور ایجاد هماهنگی و وحدت رویه، افزایش میزان تفاهم، تسهیل ارتباطات، توسعه صنعت، صرفه‏ جویى در اقتصاد ملی، حفظ سلامت و ایمنی عمومی، گسترش مبادلات بازرگانی داخلی و خارجی و ... به کار می‌‏ رود.

در واقع واژه "استاندارد" در اذهان عموم مردم و حتي در جامعه های علمي کشور بیشتر استانداردسازی وسایل و دستگاه‌ ها را تداعی کرده و "استاندارد آموزش و آموزش استاندارد" واژه ‌هایی نوظهور در اذهان عموم افراد جامعه و حتي جامعه علمي جلوه می­کند. نظام­ های آموزشي استاندارد در سطح كشورهاي توسعه ‌یافته از ديرباز در دست توسعه و اجرا قرار داشته است كه پيشرفت این کشورها مديون نگرش ­های استانداردمحور بوده­ است. ولي در كشورهاي در حال‌ توسعه اکثراً نگرش استانداردمحور وجود نداشته و يا اگر وجود دارد در سطح بسيار ابتدایي است.  در واقع "استاندارد آموزش و آموزش استاندارد" بنیان کلیه امور زندگی،  کار، سلامت فرد و جامعه و توسعه پایدار یک کشور است.

آموزش، ابتدایی ‌ترین عامل موفقیت در ارتقا و پايداري كيفيت زندگي مردم و جامعه جهت دستیابی به اهداف و برنامه­ ریزی آینده يك كشور است. "استاندارد آموزش و آموزش استاندارد (4الف)" شاید مهمترین رکن آموزش در ارتقا كيفيت، اعتبار ملی و بین ‌المللی، فناوری، اقتصاد رو به رشد، حفاظت محیط ‌زیست و به‌ طور کلی ارتقا كيفيت زندگي و سلامت جامعه می ‌باشد. در واقع لازم است ارتقاي این فرایند از "گهواره تا گور" ادامه داشته باشد. اين فرايند آموزشي در مقاطع مختلف چرخه آموزش کشور اگر به ‌طور صحیح برای عموم مردم از خرد تا کلان در اسرع وقت انجام نشود و يا ناآگاهی ‌ها، اقدامات و رفتارهای فردي و اجتماعي به ‌ویژه در ارائه خدمات به مردم به‌ طور غلط در جامعه تثبيت و مزمن گردند، مردم یک جامعه هزینه هنگفتی را در کوتاه ‌مدت و درازمدت از نظر اقتصادی و اجتماعی و كيفيت زندگي بايد بپردازند كه تأثير بسزایی در کلیه امور رفاه یک کشور خواهد گذاشت. استاندارد در تمام شئون زندگی بشر مطرح است و هر انسانی در هر سطح لازم است خود الگوی صحیح و منطبق با اصول درست کاری باشد. سهل انگاری در انجام درست کارها، عدم رعایت اخلاق، ناقص انجام دادن وظایف، بی توجهی به استاندارد و کیفیت هر کار، ترویج کمیت و جنبه های مادی به جای کیفیت و نظایر آن نشانه هایی از رو به زوال رفتن معیارها در هر کار و متعاقب آن در سطح جامعه به سوی "توسعه ناپایدار" جامعه است. "استاندارد آموزش" نیز سندی است که در حوزه وسیعی از سطوح یاددهی و یادگیری دانش و مدیریت آن در چرخه آموزشی کشور مطرح می‌ شود. چرخه آموزش کشور شامل جنین (آموزش مادر)، گهواره، مهد، پیش‌ دبستان، دبستان، دبیرستان، دانشگاه، حرفه ­ای و بازآموزی و به‌طورکلی آموزش همگانی براي عموم مردم و برگشت مجدد به چرخه می‌شود. "آموزش استاندارد" آموزش این استانداردها در کلیه سطوح عوامل گرداننده این چرخه بر اساس استانداردهاي مربوط است. نیل به این هدف حیاتی یک کشور نمی ‌تواند به ‌طور مقطعی و پراکنده انجام پذیرد و لازم است به ‌طور بنیادی پایه‌ ریزی شده و برای پخته شدن بیشتر برای اجرای دقیق آن مورد بحث، تصويب و اجرا قرار گردد. استانداردسازی آموزش لازم است با داشتن چشم ‌انداز، خط ­مشی، دستاوردها، اثر بخشی و برنامه‌ ریزی کلان کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت انجام شود که در آن مدیریت دانش با فناوری اطلاعات بر اساس داده ‌پردازی یک بانک اطلاعاتی آموزشی غنی و تأثیر آن در سطح جامعه در نیل به هدف آموزش و توسعه پایدار کشور طراحی و مهندسی شود.

با وجود اینکه فعالیت‌ های پراکنده­ اي در برخی از مقاطع سطوح آموزشی "فرآیند 4 الف در چرخه آموزش کشور" به چشم می‌ خورد، هنوز در سطحی که بتواند به ‌طور شفاف و گویا، برایندی مثبت برای کشور داشته باشد نبوده و در مرحله ابتدایی است. به‌ ویژه اثرات این کمبودها در مقاطع مختلف چرخه آموزش کشور محسوس بوده که نگران‌کننده است. به ‌منظور اجرای این مهم، اقداماتی در گروه علوم مهندسی فرهنگستان در سه سال اخیر در سطح ملی و بین ­­المللی صورت گرفته که با بهره‌ جویی از فرهیختگان فرهنگستان، دانشگاه و صنعت، نظام­ های آموزشی و پژوهشي و به ‌ویژه با همکاری وزارتخانه ها و مؤسسات ذی‌ربط، سازمان ملی استاندارد ایران و غیره بتواند این مهم را در کشور فرهنگ ‌سازی و بنیانگذاری کرده و به حرکت و اجرا درآورد. فرهنگستان علوم ایران بر اساس "درس ­هاي آموخته و تجربه ­های اندوخته" استادان فرهیخته خود و پژوهش ­هاي به ‌عمل‌ آمده در چالش ­های آموزشي کشور اخیراً "نظریه فرایند استاندارد آموزش و آموزش استاندارد (4 الف) در چرخه آموزش کشور" را جهت اجرا در کشور پیشنهاد کرده است.

در جهت اجرای این فرایند به ‌طور قانونمند، ایجاد "شاخه استاندارد آموزش" در این فرهنگستان در دست تصویب است تا با فرهنگ سازی گسترده تر، ایجاد يك "نظام مهندسی فرایند 4 الف در چرخه آموزش کشور" را از طریق تهیه لایحه "قانون استاندارد آموزش کشور" پیگیری و نهادینه کند. در این راستا با تدوين و تصويب "استاندارد پایه آموزش کشور" و "استانداردهای آموزش و آموزش استانداردها"، "فرایند4  الف" می تواند در چرخه آموزش کشور شروع شده و به اجرا درآید.

این مهم فقط می‌ تواند با تهیه، تصویب و اجرای یک "طرح کلان ملی فرایند 4 الف در چرخه آموزش کشور" با نگاهی به آینده استانداردمحور ایران از طریق این فرهنگستان با پشتیبانی دولت و وزارتخانه ‌ها و سازمان‌ های ذیربط و دانشگاه ‌های کشور و غیره به فعل درآید. در این راستا همچنین کارگروه استاندارد و اطمینان از کیفیت فرهنگستان پیشنهاد می کند روزی از سال به "روز استاندارد آموزش" اختصاص یابد که ان شاء ا... مورد تأیید مقامات ذیربط قرار گیرد».