به مناسبت انتشار کتاب «گاه خرد» (مجموعه گفتگوهای تنی چند از استادان فلسفه با استاد دکتر رضا داوری اردکانی) مراسم رونمایی از این کتاب روز سه شنبه 28 دی ماه 1395، در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد و از مقام علمی استاد داوری نیز تجلیل به عمل آمد.

در این مراسم آقای دکتر حسین نمازی دبیر فرهنگستان علوم، حجت الاسلام والمسلمین دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات، حجت الاسلام و المسلمین نقویان، دکتر محمدرضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی و تعدادی از شاگردان آقای دکتر داوری که هم‌اکنون خود از استادان دانشگاه‌ها محسوب می‌شوند، به ایراد سخن پرداختند.
آقای دکتر علی مرادخانی، استاد فلسفه دانشگاه، به عنوان مجری این مراسم به ایراد سخن پرداخت و گفت: دکتر داوری یکی از مفاخر جامعه معاصر ماست و ایشان در حوزه‌های مختلف‌‌ صاحب نظرند و بسیار دقیق و دارای وسعت‌نظر هستند. ایشان در باب علم و اخلاق سخن بسیار گفته و نظر و عمل در اندیشه دکتر داوری متحد است. ایشان ادامه داد: در کتاب «گاه خرد» که امروز رونمایی می‌شود دکتر داوری با سعه صدر پاسخ‌های مغتنمی ارائه کردند که فضای صمیمی برای تفکر فراهم می‌کند.
در ادامه این مراسم آقای دکتر محمدرضا بهشتی، استاد فلسفه دانشگاه تهران، سخنانی ایراد کرد. ایشان درباره کتاب گاه‌ خرد گفت:‌ کتاب حاضر پاسخ‌های کتبی دکتر داوری به سوالاتت استادان است. آنچه که در این اثر می‌یابیم ناشی از دغدغه‌ مسائل فلسفی جامعه ماست. پرسش‌ها ناظر به تحولات فکری، فرهنگی و اجتماعی جهان معاصر و جامعه کنونی ماست. پرسش‌ها نیز از سر دردمندی و دغدغه‌مندی است. در تاریخ فلسفه نیز پرسش ها به همین‌گونه بوده است. آقای دکتر بهشتی با این پرسش که چه می شود که متفکری آغاز به تفکر می‌کند و در این مسیر با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌شود گفت: متفکر دغدغه ارزش‌های اخلاقی و فرو ریختن آنها را در جامعه دارد. دکتر داوری تلاش برای اندیشه جست‌وجوگرانه دارد و قصد فخر فروشی ندارد و پرسش‌های ایشان عاری از تکلف است.
آقای دکتر بیژن عبدالکریمی، استاد فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی، نیز در این مراسم با اشاره به این نکته که برگزاری این جلسه یک ضرورت است و تفکر تنها در سایه تفکر صورت می‌گیردد گفت: ما در روزگاری زندگی می‌کنیم که خودمان با دست خودمان میراث خودمان را از بین می‌بریم و نمی‌دانیم که می‌توان با متن مهربانانه برخورد کرد و گاه لازم است با صاحب متن بیشتر ارتباط برقرارکنیم. دکتر عبدالکریمی در ادامه گفت: من مخاطبم را کسانی قرارداده‌ام که به نحوی نسبت با دکتر داوری بی‌مهری کرده‌اند. به اعتقاد من ما باید به داوری بیاندیشیم و نسبت خود را با او مشخص کنیم. چرا که سرنوشت ما با این پرسش که تفکر چیست ربط وثیقی دارد. خارج از همه پرسش‌ها آیا داوری یک فیلسوف است؟ اگر ما چنین فردی را فیلسوف و متفکر بدانیم سرنوشت ما را تغییر می‌دهد. دکتر عبدالکریمی، تفکر را خودآگاهی دانست و گفت: اگر داوری خود را فیلسوف نمی‌داند برای این است که خودآگاه است. فردی که خود را فیلسوف نمی‌داند نشان‌دهنده شناخت او از مرز میان تفکر و ناتفکر است. دکتر عبدالکریمی گفت: کسانی که با موضع‌گیری نامهربانانه به داوری نگاه می‌کنند. به دلیل عقل انتزاعی است. تلقی آنها این است که تفکر امری انتزاعی است. شأن داوری در جمع برای شأن فلسفی ایشان است و زبان او فلسفی است. دکتر عبدالکریمی در پایان گفت: داوری در میان ما جایگاه ویژه‌ای دارد و آن این است که ما مسئله نداریم و در بحران قرار داریم و کسی که به این بحران توجه کرده داوری است. ما برای فهم جهان مسئله داریم اما کسی که می‌داند، فهم جهان امر اندکی نیست و ما این فهم را در آثار داوری دیدیم که تفکر در عالم و فهم جهان معاصر، کوچک نیست.
در ادامه این مراسم حجت الاسلام و المسلمین آقای دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات، سخنانی ایراد کرد. ایشان گفت: استاد دانشمند دکتر رضا داوری‌ اردکانی ارجمند فیلسوفی استت که دهه‌هاست بر بلندای فلسفة ایران حضوری شاخص و متمکنانه دارد. اگر دهة چهل را عهد دانش‌طلبی این عزیز بدانیم، دهة پنجاه دورة تشخص ایشان خواهد بود و از دهة ۶۰ به این‌سو، استاد بر کرسی استادی تکیه زده، در مقام افاضه بوده است که بحمدالله بیش از ۳۰ سال است ادامه دارد و دوامی است پربرکت. جامعة علمی و فرهنگی ایران در این سالها شاهد فلسفه‌ورزی بزرگمردی بوده است که واحة وسیع و گسترده کران فلسفه را گام به گام پیموده و به وادی ایمن آن بار یافته است. از اینجاست که اندیشه‌های فلسفی قدیم و جدید در بیان و بنان دکتر داوری به نحو استقرار و اطمینان مطرح می‌شود، نه به سبک لرزان و لغزان. وقوف استاد به فلسفه غرب و نحله‌های فلسفی جدید قطعی و بلاتردید است. کیست که در احاطه و اشراف ایشان بر فلسفه‌های مضاف تردید و تشکیک کند. از فلسفة علم تا فلسفه تکنولوژی تا فلسفه ورزش جولانگاه اندیشه‌ورزی دکتر داوری بوده است. مع‌الوصف آنچه در افق دید ایشان به صورتی محسوس هویداست، ارائه و القای دروس فلسفه به صورتی عمیق و تحلیلی است. از این حیث می‌توان دکتر داوری را از پیشگامان فلسفه تحلیلی در نظام فلسفی ایران دانست. نکته شایان توجهی که در شیوة فلسفه‌ورزی استاد بالعیان مشهود است، جمع سنت و تجدد در کنار هم و در عرض هم است. ممکن است گروهی دکتر داوری را جزو فیلسوفان متجدد معاصر به شمار آورند که سخن صحیحی است و برآمده از آثار و مباحث اوست، اما این تمام سخن نیست، چون آنچه دانه‌های جذاب و خوشرنگ تسبیح تجدد را در نظام اندیشه‌ای استاد عزیز گرد آورده است، ذات همین تسبیح است که بازگشت آن به اصالت است و از آن جز اصالت صادر و ساطع نمی‌شود. بی‌گمان ایران‌زمین به وجود دکتر داوری افتخار می‌کند. این افتخار از سر تعارف و تظاهر نیست. فرق است بین افتخار تشریفاتی و افتخاری که از بلندای اندیشه بر کوهسار فلسفه می‌ریزد. دکتر رضا داوری نخستین کسی بود که در اوج میل و گرایش عمومی به فلسفه در سالهای نخست انقلاب طنین بحران فلسفه و فلسفه بحرانی را با نگارش «فلسفه در بحران» طنین‌انداز کرد. در آن سالها این طنین به حسب ظاهر بی‌ملاک می‌نمود و ناموجه می‌نمود، اما زمان باید می‌گذشت تا حقیقت بحران نمایان شود. آنچه که به صورت نامرئی و زیرپوستی از فلسفه‌های جدید و کم‌بنیاد وارد رود اندیشه‌ای ایران می‌شد، در حقیقت حاوی بحرانهای فکری متعددی بود که کمتر کسی از نِما و شِمای آنها اطلاع دقیق داشت، اما دکتر داوری پیش از همگان دیده بود و بانگ برآورده بود تا به رسالت فلسفی فیلسوف عمل کند. ما امروز با اطمینان می‌توانیم به اتیان این رسالت و تکلیف توسط استاد گرانقدر شهادت بدهیم و اذعان کنیم که او، روزی را بدون فلسفه‌ورزی به سر نیاورده است. اقرار می‌کنیم که او در انجام وظایف یک فیلسوف آگاه و خبره و متعهد کوتاهی نکرده است. اعتراف می‌آوریم که او علاوه بر حکمت نظری که پیوسته به اسلوب آن مشی کرده، در واحه حکمت عملی نیز گام زده است، با شجاعت با دانایی و دانشوری و با وفاداری کامل به ادب و اخلاق. فراموش نکرده‌ایم که او در اوج گسترش بداخلاقی‌های سیاسی، صدای اعتراض بلند کرد و از ترویج دروغ در ساحت سیاست اظهار ناراحتی کرد. کدام فیلسوف را می‌شناسید که این چنین در خصوص نبض جامعه و ضربان قلب و ذهن آن حساسیت داشته باشد؟ سخن دربارة اقلیم‌های وجودی و عملی و رفتاری آقای دکتر رضا داوری گسترده‌تر از آن که در این وجیزه قابل تلخیص باشد. این سخن مجال وسیعی را می‌طلبد تا حق سخن ادا شود و مطلب به آستان کمال مشرف شود. اشاره به این نکته را خاتمه‌بخش این گفتار قرار می‌دهم که دکتر داوری را باید فیلسوف فلسفه تلقی کنیم. عده‌ای از دانشوران او را فیلسوف فرهنگ می‌دانند و این صحیح است، اما او پیش از اینکه فیلسوف فرهنگ باشد، فیلسوف فلسفه است. چون در طول این سالها بخش عمدة حساسیت و تمرکز و اصلاح‌اندیشی و تذکر و تذکار او، پیرامون فلسفه بوده است. او کج‌اندیشی در باب فلسفه را تاب نمی‌آورد. به همین جهت، چونان مرزبانی که حراست از مرزهای یک کشور را وظیفه خود بداند، دکتر داوری هم حراست و نگهبانی از مرزهای عقلانیت را وظیفه‌ای تلقی کرده است تخلف‌ناپذیر و اجتناب‌ناپذیر. از خداوند برای استاد عزیز آرزوی سلامتی و توفیق داریم و برای سلامتی‌اش دعا می‌کنیم.
آقای دکتر علی اصغر مصلح، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، در این مراسم گفت: فکر دکتر داوری در حال تبدیل شدن به یک سنت فلسفی است. دکتر داوری از سال‌ها پیش بهه وضع تفکر در باب فلسفه دعوت می‌کردند و ایشان درباره وضع خود فلسفه تأکید می‌کردند. کار بزرگ دکتر داوری این است که وضع تفکر در ایران را به خوبی توصیف کرده است. دکتر مصلح با اشاره به این نکته که ما در ایران احساس بحران می‌کنیم گفت: آشفتگی در وضع تفکر امری صحیح است و دکتر داوری به این نکته اشاره کرده است اما علامت این وضع باید دقیق شناخته شود و دکتر داوری بدون التهاب به وضعیت تفکر فلسفی پرداخته است. وی همچنین با تأکید بر این نکته که در سال‌های اخیر گونه‌ای هم‌گرایی به وجود آمده گفت: بسیاری از خردمندان قوم به این نتیجه رسیده‌اند که قفل بسته تفکر با سیاست گشوده نمی‌شود. باید در مسیر حل مشکلات به گفت‌وگو بپردازیم. دکتر مصلح در پایان گفت: سخن دکتر داوری بوی مهر می‌دهد و کتاب ایشان با مهرورزی نوشته شده است. در لابه‌لای نوشته‌های کتاب اندوهی عمیق نهفته است اما این اندوه را باید نشانه‌ای برای نزول برکات بدانیم. داوری اندوهناک ولی امیدوار است. کتاب «گاه خرد» بیش از همه حکایت از دغدغه‌ها و اندوه‌های دکتر داوری است. باید به جای برگزاری همایش‌های صوری، دعوت به تفکر در اندیشه‌های داوری کنیم که نیاز امروز ماست. دکتر قاسم‌ پورحسن، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، در این مراسم گفت: کتاب حاضر می‌تواند افقی باشد برای پرسشهایی که دکتر داوری به آن‌ها جواب داده است. معتقدم که دکتر داوری فیلسوف بی‌وطن است و ایشان آگاهانه درباره فلسفه به معنای سلبی آن اندیشیده است.

دکتر پورحسن همچنین اظهار داشت: دکتر داوری از نخستین فیلسوفان ماست که درباره فلسفه تطبیقی اندیشیده است. دکتر داوری هم‌سخنی و هم‌آوایی را پیشه کرده و نسبت آزادی با تفکر دارد. یکی از مهم‌ترین وجوه تفکر دکتر داوری این است که بنیاد تفکر ما نسبت به آینده است.

حجت‌الاسلام و المسلمین آقای نقویان نیز در این مراسم غزلی از حافظ خواند و تقدیم دکتر داوری کرد.

آقای دکتر حسین نمازی، دبیر فرهنگستان علوم، در بیانی مختصر ضمن اشاره به آشنایی دیرین خود با دکتر داوری گفت: در این چهل سال سابقه کاری با کمتر شخصیتی آشنا شدم که ویژگی‌های دکتر داوری را دارا باشد و ویژگی اخلاقی، ویژگی خاص ایشان است.
آقای دکتر سیدجواد میری، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی، نیز گفت: داوری رابطه دین و فلسفه را در گذشته، محور خوانش نمی‌کند بلکه در فهم خویش و برای رفتن از سپهرر جهان‌مدارانه یاری می‌کند.
آقای دکتر محمدرضا تابش نیز در سخنانی گفت: دکتر داوری فیلسوف اخلاق است، مردی مؤدب و بزرگ‌منش و متواضع است. ادب استاد مثال‌زدنی است. همه انسانها اهل تفکر هستند وو نیکی را پاس می‌دارند اما کسانی در تاریخ می‌مانند که سخنشان سرمشق همه شود و دکتر داوری نیز این‌گونه است.
آقای دکتر حسین کلباسی اشتری نیز در این مراسم گزارشی درباره نحوه تدوین و تهیه کتاب «گاه خرد» ارائه کرد و کتاب را که در قالب گفتگو فراهم شده نوعی توجه دکتر داوری به دغدغه‌هاا و وضعیت معاصر دانست.
در ادامه این مراسم آقای دکتر رضا داوری اردکانی استاد فلسفه و رئیس فرهنگستان علوم به ایراد سخن پرداخت.

در پایان مراسم با حضور آقایان دکتر نمازی دبیر فرهنگستان علوم، دکتر شاهدی معاون پژوهشی فرهنگستان علوم، دکتر نجفقلی حبیبی، دکتر شهین اعوانی، دکتر محمدرضا تابش، دکتر پرویز ضیاءشهابی و دیگر استادان فلسفه از کتاب «گاه خرد» رونمایی شد.

روابط عمومی فرهنگستان علوم