شماره ششم «نامه فرهنگستان علوم» مجله علمي تخصصي فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي ايران به مديرمسئولي دکتر رضا داوري اردکاني و سردبيري دکتر سيد مصطفي محقق داماد منتشر شد.
به گزارش روابط عمومي فرهنگستان علوم، مجله با يادداشت کوتاهي از سردبير آغاز مي‌شود و با مقاله بلندي تحت عنوان «علم و ارزش» نوشته دکتر داوري اردکاني ادامه پيدا مي‌کند.
رئيس فرهنگستان علوم در اين مقاله با طرح اين سوال که چرا نسبت آدمي با علم نسبتي دشوار و پيچيده است، مي‌نويسد: «دانشمند علم را وسيله نمي‌انگارد اما علمش علم بي‌اثر و بدون سود و ثمر در زندگي مردمان نيست. دانش هر وقت و هرجا باشد جايگاه تاريخي خاص دارد و تابع مصالح و منافع گروهي و شخصي نيست پس آن را تابع علايق اخلاقي هم نمي توان دانست توأم بودن و تابع بودن را با هم اشتباه نکنيم. اگر در جهان قديم از فضيلت و شرف علم سخن گفته مي‌شد براي توجيه بي‌اثر بودن و کارساز نبودن علم نبود پژوهش‌هايي هم که در زمان ما براي رفع نيازهاي هر روزي صورت مي‌گيرد و نتيجه‌اش قدرت تسخير و تصرف و گاهي ويرانگري است ربطي به شرف ذاتي علم ندارد بلکه به اقتضاي اجراي برنامه علم انجام مي‌شود اين پژوهش ها بايد کارساز باشند و اگر نباشند پرداختن به آنها را به هيچ وجه ديگر توجيه نمي‌توان کرد و مخصوصاً توجيه اخلاقي براي علمي که بايد کارساز باشد و کارساز نيست هرچه باشد اخلاقي نمي‌تواند باشد.»
ميزگرد اين شماره «نامه فرهنگستان علوم» تحت عنوان «سنت يا نص؟ » به نقد و بررسي آثار تأليفي داود فيرحي در گروه مطالعات اسلامي فرهنگستان علوم اختصاص دارد که با حضور رضا داوري‌اردکاني، غلامحسين ابراهيمي‌ديناني، سيد مصطفي محقق‌داماد، غلامرضا اعواني، رسول جعفريان، داود فيرحي و مصطفي بروجردي برگزار شده است. داود فيرحي در اين ميزگرد و در مقام دفاع از پروژه تأليفي خود مي‌گويد: « تأکيدم بر فقه به معناي ناديده گرفتن حکمت و فلسفه نيست. بلکه دو دليل عمده از نظر من داشت؛ نخست اين که فقه قرينه فلسفه عملي يونان در جهان اسلام است و چنان که فارابي و ديگران توضيح داده‌اند، مهم‌ترين علم عمل مسلماني تلقي شده است؛ دوم اين که تمرکز پژوهشي بنده روي سنت سياسي مسلمانان است و عملاً فقه ميدان‌دار برجسته آن بوده و هست. سخن معروفي است که اثبات شيء، نفي ماعدا نيست. از دقت نظر و عنايت اساتيد محترم نهايت سپاس و امتنان دارم.»
بخش سوم مجله به مقالات ديني اختصاص يافته است که در آن دو مقاله «صلح وگذشت» از دکتر سيد مصطفي محقق‌داماد و همچنين « ادعاي اصلاح‌طلبي ديني » از دکتر رسول جعفريان آورده شده است. مقاله نخست متکفل نگاهي تاريخي و فکري به سياست نبوي و مقاله دوم متکفل ارائه مقدمه‌اي در باب اصلاح‌‌گري شيعي در دوره رضاشاه است. بخش چهارم مجله به مقالات علمي اختصاص يافته است و در آن دو مقاله «ضرورت آينده‌انديشي» نوشته دکتر عبدالرحيم گواهي و همچنين «ايجاد يک کوير جديد» نوشته دکتر علي درويش‌زاده آورده شده است. مقاله نخست گزارش يک طرح پژوهشي با عنوان «الزامات و ويژگي‌هاي دانشگاه‌هاي آينده» است که در گروه آينده‌نگري فرهنگستان علوم انجام شده است و مقاله دوم به نقد و بررسي طرح انتقال آب درياي خزر به سمنان پرداخته است.
پرونده ويژه شماره ششم نامه فرهنگستان علوم به دانش دامپزشکي اختصاص داده شده است. در اين پرونده مقالاتي نظير «پزشکي اساطيري هند و تأثير آن بر پزشکي ايران» از دکتر حسن تاج‌بخش، « ايمني‌شناسي دامپزشکي و نگرشي ديگرگون به بيماري» از دکتر غلامرضا نيکبخت بروجني، «طب بازساختي و بعضي از کاربردهاي آن در دامپزشکي» از دکتر سيد مهدي قمصري، «مروري بر وضعيت شيلات و آبزيان کشور » از دکتر عباسعلي مطلبي و «تب برفکي و وضعيت آن در ايران» از دکتر صمد لطف‌اله زاده آورده شده است.
مجله در بخش گزارش تاريخي خود مطلبي با عنوان «نيم قرن تلاش پرثمر » نوشته دکتر مسعود آرين‌نژاد را منعکس کرده است که در واقع گزارشي به مناسبت گراميداشت پنجاهمين سالگرد تاسيس «انجمن رياضي ايران» (1399-1349) است. در بخش يادداشت‌هاي علمي نيز دو نوشتار با عناوين «چالش‌هاي تحقيق و پژوهش» نوشته دکتر مگرديچ تومانيان و «تأسيس يا تقليد؟» نوشته حامد زارع آورده شده است. يادداشت اول طرح چند نکته به مناسبت هفته پژوهش را مطمح نظر خود قرار داده و يادداشت دوم امکان و امتناع اسلامي‌سازي علوم انساني را بررسي کرده است.
بخش هشتم و پاياني مجله نيز به نشر يک گزارش علمي با عنوان «نقش زنان در علم و فناوري در ايران» اختصاص داده شده که در آن دکتر طاهره کاغذچي، دکتر سيمين ناصري، دکتر معصومه نصيري کناري و عطيه پوربختيار وضعيت زنان رشته‌هاي علوم مهندسي و مقايسه آن با کشورهاي ديگر را بررسي کرده‌اند.
روزنامه اطلاعات: چهارشنبه 30 بهمن 1398، صفحه 3
