1. مقدمه
بر اساس مصوبه جلسه440 شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 24/ 1/ 1378 تاسیس مرکزی برای ارزیابی و آینده‌نگری علوم، فناوری و توسعه کشور با نظارت فرهنگستان به تصویب رسید.
ـ بر اساس مصوبه جلسه 474 شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 1379/11/11 به فرهنگستان‌های چهارگانه اجازه داده شد با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تشکیلات و اعتبارات لازم را به منظور ارزیابی و آینده‌نگری وضعیت علوم، علوم پزشکی ، زبان و ادب فارسی و هنر به وجود آورند.
ـ مطابق مصوبه شانزدهمین جلسه هیات امنای فرهنگستان‌ها مورخ 1383/2/28 و همچنین مصوبه سیصد و یازدهمین جلسه شورای علمی فرهنگستان علوم مورخ 26/ 6/ 1385 به منظور دستیابی به توسعه پایدار شامل بهبود شرایط اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی، دفتر آینده‌نگری علم و فناوری در فرهنگستان علوم تاسیس شد.
- شورای آینده‌نگری فرهنگستان علوم به منظور دستیابی به تفکری جامع و منسجم در زمینه آینده‌نگری کشور و پیشنهاد اولویت‌های علم و فناوری با توجه به اسناد بالادستی شامل سند چشم‌انداز توسعه کشور، نقشه جامع علمی کشور و سیاست‌های کلی در بخش علم و فناوری، و ناظر به توسعه پایدار ایران تشكيل شده است.

2. اعضای شورای آینده‌نگری
- رئیس فرهنگستان (رئیس شورا)
- دبیر فرهنگستان
- معاون پژوهشی فرهنگستان
- رئیس مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان
- رئیس گروه مطالعات آینده‌نگری علم و فناوری مرکز
- شش نفر به انتخاب گروه‌های علمی فرهنگستان از هر گروه یک نفر
- سه نفر به پیشنهاد اعضای شورا و با تأیید رئیس فرهنگستان

دبیر شورا توسط رئیس فرهنگستان انتخاب و با حکم ایشان منصوب می‌شود. در حال حاضر آقای دکتر باقری مقدم دبیر شورای آینده نگری فرهنگستان علوم است.
اعضای حقیقی شورا با حکم رئیس فرهنگستان برای مدت دو سال تعیین می‌شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

3. وظایف شورا
- شناسایی وضع موجود و روند احتمالی تحولات علم و فناوری در جهان و ایران
- تعیین اولویت‌های ملی در زمینه تحقیقات علم و فناوری بر اساس نیازهای توسعه کشور
- انتخاب الگو یا روش مناسب آینده‌نگری برای تعیین اولویت‌های ملی تحقیقات علم و فناوری
- تدوین و ارائه راهکارهای مناسب برای بهینه‌سازی شیوه‌ها و ساختار پژوهش‌های علم و فناوری بر اساس اولویت‌های توسعه ملی
- فراهم آوردن زمینه‌های همکاری بین جامعه علمی، کاربران و سیاستگذاران به منظور اعمال و اجرای سیاست‌های تدوین شده
- تدوین سیاست‌های توسعه علم و فناوری کشور
- پیشنهاد طرح‌های پژوهشی آینده‌نگرانه در زمینه علم و فناوری و ارائه آن‌ها به شورای پژوهشی فرهنگستان
- انجام سایر امور پیشنهادشده از طرف رئیس فرهنگستان

4. جلسات شورای آینده‌نگری در 1400 الی 1402

- اولین جلسه ( 08/04/1400): هم‏اندیشی در خصوص اهم مباحث آینده پژوهی علم و فناوری
- دومین جلسه (9/08/1400): الگوها و شیوه‏های مناسب آینده‏نگاری در ایران
- سومین جلسه (10/03/1401): بحث و تصمیم‌گیری پیرامون برنامه‌های شورای آینده‌نگاری

5. دبیرخانه شورای آینده‌نگری
- جلسات دبیرخانه به منظور بررسی و تعیین مطالب دستور جلسات و ارائه نظرات تحلیلی و مشورتی به شورای آینده‌نگری و تدوین پیش‌نویس مصوبات زیر نظر دبیر شورا در محل فرهنگستان علوم تشکیل می‌شود.
-  کمیسیون: ذیل دبیر شورا کمیسیون آینده پژوهی تشکیل می شود.

6. فعالیت‌های انجام شده دبیرخانه شورای آینده‌نگری 1402
الف. نشست‏های علمی-اجرایی
- گرامیداشت روز جهانی آینده،
- برگزاری نشست با روسای گروههای علمی فرهنگستان با هدف ارتقاي نقش آینده‏نگاری و ترويج آن در سطح گروه‏ها
- اولین نشست هم‏اندیشی با دانش آموختگان آینده‏پژوهی دانشگاه‏ها و مراکز تحقیقاتی کشور
- برگزاری نشست به منظور تبادل نظر و همکاری با موسسات و مراکز تحقیقاتی و اجرایی حوزه آینده پژوهی کشور
- نشست نحوه ارتباط تفکر آینده‏نگاری با فرآیند سیاست‏گذاری‏ها، گروه آینده‏پژوهی مرکز پژوهش‏های مجلس
-‌ نشست دیده‌بانی وضعیت علم پزشکی در ایران و پیشنهاد برای آینده، مرکز تحقیقات آینده‌نگاری و نوآوری در سلامت دانشگاه علوم پزشکی کرمان
- نشست آینده علم و فناوری در ایران با حضور تعدادی از اساتید، دانشجویان و کارآفرینان در دانشگاه‏های داخل و خارج از کشور

ب سخنرانی‏ها:
• چشم انداز علوم پایه آقای دکتر محمد جواد لاریجانی
• آینده علوم اجتماعی در پرتو نظام ارتباطی کوانتومی فازی: جامعه و اجتماعی شدن جدید، آقای دکتر سید سعیدرضا عاملی
• ایران و آینده فناوری‌های هوش مصنوعی، آقای دکتر احمدرضا شرافت
• ایران و آینده فناوری‌های کوانتوم، آقای دکتر جواد صالحی
• آینده روشن آقای دکتر محمدرضا مخبر دزفولی

ج. سایر فعالیت‏‌ها:
- ایجاد بانک اطلاعاتی اولیه از دانشگاه‌ها، موسسات، اساتید، دانشجویان و محققان و حوزه آینده‌نگاری علم و فناوری در ایران
- ایجاد شبکه ای از آینده‏پژوهان دانشگاه‏ها و مراکز تحقیقاتی کشور
- تشکیل جلسات دبیرخانه شورای آینده‌نگاری با حضور اعضای فرهنگستان و اساتید دانشگاه‌ها و دانش آموختگان رشته آینده‏پژوهی
- فراخوان و تجلیل از آثار برتر حوزه آینده‌پژوهی کشور
- ایجاد بانک اطلاعاتی از آینده‏نگاری علم و فناوری در کشورهای مختلف
- شرکت در جلسات بین المللی به منظور آشنایی با نحوه اجرای سیاست گذاری های آینده نگاری علم و فناوری در کشورهای مختلف

د. روز جهانی آینده
از سال 2012، دهم اسفند ماه برابر با اول مارس به عنوان "روز جهانی آینده" نام‌گذاری شده است و مراسم بزرگداشت این روز در کشورهای مختلف به‌صورت گوناگون برگزار می¬شود. در واقع این روز، نمادی برای توجه به آینده و تأکید بر اهمیت آینده‌پژوهی در ساختن آینده مطلوب هر کشوری است. از آن‌جایی‌که امروزه شاهد گسترش فعالیت‌های آینده‌پژوهی در سطوح مختلف در کشور هستیم، این نیاز احساس می‌شود که مرجعی با صلاحیت علمی در این زمینه محفلی را برای بزرگداشت این روز فراهم آورد.
مطابق مصوبه شماره 3964/ ش. مورخ 79/12/10 شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجوز تأسیس مرکز آینده‌پژوهی و مطالعات حوزه آینده‌نگری به فرهنگستان‌ها از جمله فرهنگستان علوم محول شده است. فرهنگستان علوم از سال 1393 تا کنون هفت نشست بزرگداشت روز جهانی آینده را برگزار کرده است. که نشست ها به ترتیب زیر می باشند:

8. برنامه‌های آتی شورای آینده‌نگری برای سال 1403
دبیرخانه شورای آینده‌نگری فرهنگستان علوم به منظور ساماندهی اقدامات و برنامه‌های آینده‌نگری علم و فناوری پیش‌نویس برنامه‌ای به شرح شکل زیر مشتمل بر پنج محور اصلی و تعدادی برنامه‌هایی که ذیل هر یک از این محورها تعیین شده، تعریف کرده است.
- راه‌اندازی اتاق فکر آینده‌نگاری علم و فناوری در فرهنگستان علوم
- اجرای طرح مشترک آینده‌نگاری با گروه‏‌های علمی فرهنگستان (سه موضوع اولویت‏‌دار)
- برگزاری نشست روز جهانی آینده اول مارس و تجلیل آثار برتر با کمک دانشگاه‌‏ها و مراکز آینده‌‏پژوهی کشور
- انتشار دستاوردها در وبگاه، شبکه‌‏های اجتماعی و رسانه‌های کشور
- آینده اندیشی و گفتگو میان‌رشته‌ای بر اساس اولویت‌ها، چالش‌ها و نیازهای آتی کشور (دو ماهانه)
- ایجاد شبکه مراکز آینده‌‏پژوهی کشور
- راه‌‏اندازی کمیسیون آینده‌‏پژوهی ذیل دبیر شورای آینده‏‌نگاری